Yaşlı Hakları Komisyonu yerel yönetimlerden taleplerini açıkladı…

İnsan Hakları Derneği Adana Şubesi Yaşlı Hakları Komisyonu, Yerel Seçimler öncesinde seçilecek belediye başkanları ve meclis üyelerinden taleplerini açıkladı. Yaşlı bireylerin ortak taleplerini topluluk adına Nevin Bektaş okudu.

Yaşlı Hakları Komisyonu, yaşlılar olarak 31 Mart Yerel Seçimlerinde oylarını isteyen belediye başkan adaylarından nasıl bir yönetim anlayışı istediklerini dile getirdiler.

TÜİK verileriyle açıklamasına başlayan Nevin Bektaş, “Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus oranı toplam nüfus içinde ’a yükseldi. Birleşmiş Milletler tanımına göre; bir ülkedeki 65 yaş üstü nüfusun toplam nüfus içindeki oranı yüzde 8 ile 10 arasında olması o ülke nüfusunun “yaşlı”, yüzde 10’un üzerinde olması ise o ülke nüfusunun “çok yaşlı” olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Buna göre, ülkemiz nüfusunun yakında “çok yaşlı” kategorisine gireceği gerçeği ile yüz yüzeyiz. Herkesin bildiği, ama göz ardı ettiği, gereğini yapmadığı gerçeği bir kere daha vurgulamak gerekiyor, ülkemiz nüfusu büyük bir hızla yaşlanıyor. Yaşlıların büyük kısmı bugün kentlerde ve üç kuruş emekli maaşıyla yaşamaya çalışıyor. Bir kısmının ise hiçbir sosyal güvencesi bulunmuyor. Kendi geçimini dahi sağlayamayan gençlerin onlara destek vermesi ise imkansız” dedi.

“ÖZEL ALANDAKİ HUZUREVİ SAYISI 2006 YILINDAN BU YANA KAMUSAL ALANDAKİ HUZUREVİ SAYISINI AŞTI”

Bütün bu sorunların üstesinden gelebilmek için, merkezi ve yerel yönetimlerin daha fazla sorumluluk üstlenmesinin kaçınılmaz olduğuna vurgu yapan Bektaş, devamında şunları aktardı:

“Oysa; merkezi yönetim 1990’lı yılların başında Dünya Bankası’nın “Toplumsal zenginlik arttıkça, tıbbi teknoloji geliştikçe insanlar daha uzun yaşıyorlar. Sosyal Güvenlik Sistemi değiştirilmeli, yoksa uzun yaşayan nüfusun yükünü mevcut Sosyal Güvenlik Sistemi çekemez” insanlık dışı önerisini emir sayarak, ileriki yıllarda gereken değişiklikleri yapmaktan geri kalmadı. “Yeniden yapılanma” adı altında Sosyal Güvenlik Sistemi zayıflatıldı ve bu alanda özelleştirme uygulamaları başlatıldı. “Sağlıkta dönüşüm programı” adı altında yapılan değişikliklerle emekliler çalışırken bedelini ödedikleri ücretsiz, güvenli ve erişilebilir sağlık hizmeti hakkını kaybetti. Emekliler sağlık hizmeti alırken 14 kalemde ödeme yapmak zorunda bırakıldı. Emekliliğin yaşlılıkta güvence olma hali zayıflatıldı. Emekli ve yaşlı insanın aylığı açlık sınırının altında. Devletin sosyal harcamalardan elini çekmesi, huzurevlerinin özel alana terk edilmesine, yaşlının evde bakım hizmeti adı altında belli bir ücret karşılığında sosyal güvenceden yoksun olarak bir yakınının yanında bakımının sağlanmasına yol açtı. Özel alandaki huzurevi sayısı 2006 yılından bu yana kamusal alandaki huzurevi sayısını aştı.”

Sonuç olarak, ekonomik yük olarak görülen “yaşlı”dan devletin elini çektiğini, onu piyasanın acımasız ortamına veya düşük ücret karşılığında, sosyal güvenceden yoksun olarak istihdam ettiği bir yakınının yanına terk ettiğini vurgulayan Bektaş, yaşlının bu terk edilmişliğini gidermek ve haklarıyla yaşamasını sağlamak için kamunun boş bıraktığı alanı yerel yönetimlerin doldurabileceğini belirtti.

“YAŞLILARIN BU DURUMA DÜŞÜRÜLMESİNDE GENEL OLARAK YEREL YÖNETİMLER DE SORUMLUDUR”

Ülkemizde yaşlıların içinde bulunduğu zor şartları vurgulamaya çalıştıklarını bildiren Bektaş konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Vurgulamak isteriz ki, yaşlıların bu duruma düşürülmesinde genel olarak yerel yönetimler de sorumludur. Bir başka deyişle, yerel yönetimler de yaşlılar konusunda görevlerini yapmamıştır. Belediyelerin yaşlı hizmetlerinin eksik ve yeterli olmadığı açıktır. Bu durumun sebeplerinden biri, belediyelerde yaşlı hizmetleri görevlilerinin farkındalıklarının ve eğitimlerinin yetersiz olmasıdır. Giderek artan yaşlı nüfus gerçeği göz önüne alınarak, belediyelerin yasal yetki ve sorumlulukları çerçevesinde yaşlı hakları konusunu yeniden düşünmesi ve acil eylem planları yapıp, uygulamaya koyması gerekmektedir.”

YEREL YÖNETİMLERDEN TALEPLER DİLE GETİRİLDİ: EVSİZ KALAN YAŞLILAR İÇİN “GEÇİCİ KONAKLAMA TESİSİ” YEREL YÖNETİMLER TARAFINDAN KURULMALIDIR

Nevin Bektaş, İnsan Hakları Komisyonu olarak yerel yönetimlerden taleplerini şu şekilde sıraladı:

– “Ulaşılması gereken ana hedef; bağımsız, insanlık onuruna yaraşır, kaliteli bir yaşlanma sürecinin sağlanması olmalıdır.

– İnsanlar kendilerini nasıl, nerede iyi hissediyorsa orada yaşlılık sürecini yaşaması esas alınmalıdır. Buna “yerinde yaşlanma” denilmektedir. Yaşlı bireyin mutlu olduğu yerde ihtiyaçları giderilmelidir.

– Yaşlı bireylerin sağlıklı ve “aktif bir yaşlılık süreci” geçirebilmeleri için sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler yerel yönetimler tarafından düzenlenmelidir. Müze gezileri, doğa yürüyüşü, tarihi, kültürel geziler gibi faaliyetler organize edilmelidir.

– Yerel yönetimlerce verilmeye çalışılan “evde bakım ve sağlık hizmeti” belde ölçeğinde yaygınlaştırılmalı, kalıcı kadrolar oluşturulmalı ve araç desteği artırılarak daha organize, asli bir çalışma haline getirilmelidir. Bu konu stratejik planlarda hak ettiği kadar yer almalıdır.

– Yerel yönetimler tarafından “yaşlı bakım evleri” ve “yaşlılar için doğal dinlenme evleri”  ve “yaşlı yaşam merkezleri” yapılmalıdır.

– Yerel yönetimlerce; yaşlıların değişen, gelişen yaşam koşullarına uyum sağlamalarına, teknolojik değişiklikleri takip etmelerine yardımcı olacak, yaşamlarını kolaylaştıracak eğitim ve benzeri hizmetler verilmelidir.

– Yerel yönetimler ihtiyacı olan yaşlılar için fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi kurmalıdır.

– Yerel yönetimler yaşlılara yönelik özel koruyucu sağlık hizmeti vermelidir.

– Yaşlı bireylerin istismarını önlemeye yönelik olarak “kanuni temsilcilik hizmetleri” yerel yönetimler tarafından yerine getirilmelidir.

– Yerel yönetimler özel olarak “yaşlı danışma hattı” hizmeti vermelidir.

– Evsiz kalan yaşlılar için “geçici konaklama tesisi” yerel yönetimler tarafından kurulmalıdır.

– Yerel yönetimler emekli olan veya olmayan yaşlıların geçim zorluğunu aşmalarına yardımcı olacak “ilave iyileştirme ödemesi” yapmalıdır.

– Yaşlı bireyler için özel bölümlerin bulunduğu “mahalle evleri” yerel yönetimler tarafından hayata geçirilmelidir.

– Yerel yönetimler yaşlıların “manevi bakımlarını” sağlamak üzere özel organizasyonlar yapmalıdır.

– Yerel yönetimler yaşlılara özel “hobi bahçesi” yapmalıdır.”

Bektaş, bu talepleri karşılayacağını beyan eden, bunu yazılı olarak belirten siyasi partiler ve 31 Mart yerel seçimleri için onların gösterdiği adayların yaşlıların oy vereceği partiler ve adaylar olacağını kaydederek açıklamasına son verdi.